Ngày 11/01/2021, tại khu vực cửa hầm phía Nam thuộc địa phận quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, nhà đầu tư – Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả thuộc Tập đoàn Đèo Cả phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải, các địa phương Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng tổ chức khánh thành hầm Hải Vân 2.

Lễ cắt băng khánh thành công trình hầm Hải Vân 2

Tại buổi lễ khánh thành, ông Hồ Minh Hoàng – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả không dấu được sự vui mừng. Đó là khát vọng cháy bỏng đục thông các ngọn đèo hiểm trở ở Miền Trung Bộ được thực hiện, xóa đi tai nạn thảm khốc trên những cung đường đèo nguy hiểm; Hơn nữa các dự án Hầm do người Việt Nam thực hiện luôn đảm bảo trong an toàn trong quá trình thi công. Người Việt Nam một lần nữa khẳng định, đã làm chủ và sáng tạo công nghệ đào hầm tiên tiến của thế giới để thực hiện dự án. Doanh nghiệp đã chứng minh được năng lực trong cuộc đua tranh quốc tế.

Ông Hồ Minh Hoàng – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả báo cáo và kiến nghị

Người đứng đầu Tập đoàn Đèo Cả chia sẻ: “Quyết định chọn chiến lược tăng trưởng tập trung với tư duy “Nghĩ khác biệt- tạo cách biệt” đã giúp Tập đoàn Đèo cả hoàn thành nhiều dự án hạ tầng giao thông quan trọng trong nhiệm kỳ 2016-2021, thực hiện đúng cam kết trước Chính phủ, câu trả lời cho những hoài nghi toan tính, phần nào đã trả món nợ với nhân dân về cam kết thực hiện các Dự án và chúng ta cần xác định con đường dài nhất không phài là tuyến đường cao tốc mà là con đường hành động”.

Bên cạnh đó, ông Hồ Minh Hoàng cũng chia sẻ nỗi lo về những vướng mắc bất cập dù đã kiến nghị nhiều lần vẫn chưa được giải quyết, thường trong tình trạng “được xem xét” và “tiếp tục xem xét”; áp lực tài chính, trả nợ ngân hàng, chi phí vận hành hầm không đảm bảo, trong khi đó khả năng giải quyết bất cập của cơ quan chức năng thường luẩn quẩn làm mất niềm tin từ phía nhà đầu tư; sau Tết Hầm 1 sẽ tiếp tục vận hành bình thường nhưng hầm Hải Vân 2 phải đóng, việc này sẽ ảnh hưởng đến nhân. Điều đó dẫn tới một sự lãng phí tài sản rất lớn của doanh nghiệp và người dân chính là đối tượng chịu thiệt.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu tại buổi lễ

Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định: “Công trình hoàn thành đúng tiến độ, chất lượng, với công nghệ phức tạp trong thi công cầu đường có đóng góp rất lớn của các cán bộ, kỹ sư Tập đoàn Đèo Cả. Đây là tin vui của ngành GTVT, món quà quý chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, khẳng định Tập đoàn Đèo Cả là đơn vị số 1 tại Việt Nam trong việc đầu tư, quản lý những dự án hạ tầng giao thông lớn của đất nước”.

Hạng mục hầm Hải Vân 2 thuộc Dự án hầm đường bộ Đèo Cả, với chiều dài 6.2 km (chiều dài tuyến 12.4km bao gồm cả đường dẫn) là công trình hầm đường bộ dài nhất khu vực Đông Nam Á. Hầm Hải Vân 2 được Tập đoàn Đèo Cả đề xuất đầu tư, triển khai sau khi thực hiện một loạt công trình hầm Đèo Cổ Mã, Đèo Cả, Đèo Cù Mông. Đây là một công trình kỷ lục, khẳng định năng lực của Việt Nam, của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thực hiện một dự án mang tầm cỡ quốc tế.

Khi tiếp nhận dự án này, Tập đoàn Đèo Cả đã ý thức được tầm quan trọng to lớn và những khó khăn thách thức gay gắt phải đối mặt. Đó là những khó khăn về kỹ thuật – công nghệ, về cơ chế chính sách, về nguồn vốn.

Nhưng Tập đoàn Đèo Cả xác định đây là một sứ mệnh lịch sử, một trọng trách mang tính thách thức chưa từng thấy đối với Tập đoàn. Tư tưởng xuyên suốt và chi phối toàn bộ quá trình thực hiện dự án của Tập đoàn là tham gia dự án không chỉ vì lợi nhuận, doanh thu, mà còn vì mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ đất nước, là để khẳng định năng lực, tầm vóc của doanh nghiệp Việt Nam trong cuộc đua tranh quốc tế.

Hầm Hải Vân 2 là công trình khó khăn bậc nhất về mặt kỹ thuật và giải pháp công nghệ. Trong quá trình xây dựng, Nhà đầu tư phải xử lý các khâu kỹ thuật phức tạp, vừa thi công hầm Hải Vân 2 lại vừa phải đảm bảo an toàn công trình, an toàn giao thông cho hầm Hải Vân 1. Nhưng với kinh nghiệm đã có, tinh thần quyết tâm và năng lực đổi mới sáng tạo, Tập đoàn Đèo Cả đã giải quyết xuất sắc tất cả trở ngại kỹ thuật trong quá trình đào hầm. Xin nêu một ví dụ điển hình: ngày 21/6/2018 Đèo Cả đã xử lý thành công sự cố sụt đất và phun mạch nước ngầm, với hàng nghìn khối đất đá đổ xuống, lấp toàn bộ một đoạn tuyến hầm dài hàng chục mét khi đang chuẩn bị hợp long, bảo đảm an toàn tuyệt đối và giữ vững tiến độ thi công.

Dự án hầm Hải Vân 2 phải đương đầu với khó khăn không hề nhỏ về tài chính – do khối lượng vốn cần thực hiện cho dự án là không hề nhỏ và tiến độ cấp vốn thường xuyên bị động và gián đoạn nhưng với nỗ lực cao độ, sự phối hợp tuyệt vời của nhà đầu tư, các nhà thầu thi công và các ngân hàng hợp vốn, dự án đã giữ được nhịp liên tục triển khai và về đích đúng hẹn chỉ sau 4 năm.

Tuy vậy, ở khía cạnh thể chế – tài chính, đến nay tổng thể dự án Đèo Cả vẫn tồn tại những vướng mắc kéo dài cần được tích cực giải quyết để bảo đảm quyền lợi cho nhà đầu tư khi dự án đã được đưa vào khai thác, sử dụng. Đó là, phần vốn Ngân sách nhà nước cam kết đóng góp vẫn còn 1.180 tỷ đồng chưa được giải ngân; tình trạng tranh chấp trạm thu phí Bắc Hải Vân đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư ước tính 486 tỷ đồng; việc điều chỉnh cơ chế thu phí tại trạm La Sơn – Túy Loan để hoàn vốn cho dự án so với hợp đồng đã ký đến nay vẫn chưa được cấp có thẩm quyền giải quyết dứt điểm, gây thiệt hại cho nhà đầu tư hơn 186 tỷ đồng; việc hoàn thuế VAT gặp khó khăn vì cơ chế, phương án thực hiện chưa thống nhất, gây thiệt hại cho nhà đầu tư 200 tỷ đồng; hướng tuyến cao tốc đoạn Bình Định – Phú Yên theo quy hoạch về phía Tây hầm Cù Mông khiến việc đầu tư xây dựng cao tốc giai đoạn sau sẽ gây thêm lãng phí.

Nhận thức nhu cầu đi lại của người dân trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán rất cần thiết (đảm bảo ATGT, giảm thời gian đi lại) tuy nhiên việc đưa Dự án vào khai thác, vận hành sẽ phát sinh rất nhiều chi phí (Điện, nước, nhân công, bảo trì, bảo dưỡng hàng tháng lớn…) trong khi đó các vướng tài chính đã kéo dài vẫn chưa được giải quyết. Vì vậy, Tập đoàn Đèo Cả cả sẽ cố gắng tổ chức vận hành cho các phương tiện lưu thông qua 2 ống hầm trong 20 ngày, từ ngày 01/02/2021 đến hết ngày 21/02/2021 (tức từ ngày 20 tháng Chạp năm Canh Tý đến ngày 10 tháng Giêng năm Tân Sửu). Sau thời gian trên, hầm Hải Vân 2 sẽ tạm dừng vận hành (Hầm Hải Vân 1 vẫn hoạt động bình thường) để chờ cơ quan nhà nước có chức năng giải quyết các kiến nghị mà nhà đầu tư đã báo cáo nhiều lần trước đây.

Nhưng vượt lên trên tất cả những tồn tại, khó khăn đó, phải ghi nhận rằng việc một doanh nghiệp tư nhân Việt Nam hoàn thành dự án hầm Hải Vân chứng tỏ tính ưu việt của hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP). Cách làm này đã giúp huy động nguồn lực xã hội vào giải quyết các vấn đề phát triển của đất nước một cách hiệu quả – tiết kiệm chi phí không nhỏ, rút ngắn đáng kể thời gian thi công và đảm bảo chất lượng công trình. Cách làm này sẽ còn đem đến thành công to lớn hơn nữa nếu có sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của Chính phủ, sự tích cực của các địa phương và lựa chọn đúng nhà đầu tư – đủ năng lực, giàu tinh thần dân tộc và khát vọng cống hiến.

Cùng chuỗi các hầm do Tập đoàn Đèo Cả thực hiện, hầm Hải Vân sau khi hoàn thiện sẽ giúp giảm thiểu tai nạn giao thông, rút ngắn thời gian di chuyển, mang lại lợi ích to lớn về kinh tế và xã hội. Đây là công trình minh chứng cho trí tuệ, bản lĩnh người Việt ngang tầm thế giới trong cuộc đua tranh phát triển ngày càng quyết liệt.